Prof. dr. Anna MT Bosman

Hoogleraar, Onderwijsdirecteur*

Ken je die cliënten die schreeuwen, schoppen, wiegen of wegrennen? Gedrag dat uitdagend of ongewenst gedrag wordt genoemd. Niet door Geert Bettinger. Zijn boek bespreekt de oorzaken die ten grondslag liggen aan het gedrag van zorgafhankelijken.

In plaats van een term te gebruiken die de schuld uitsluitend bij de cliënt legt, geeft hij de voorkeur aan de term signaalgedrag. Geert Bettinger betoogt dat wij als verzorgers ons moeten afvragen wat dit 'uitdagende' gedrag veroorzaakt. Laten we een serieuze poging doen om naar hun gedrag te 'luisteren'.

Zorgafhankelijken zijn meestal niet in staat om je in woorden te vertellen wat hen doet lijden. Daarom gebruiken ze lichaamstaal om die boodschap over te brengen. Maar het is niet altijd eenvoudig om die taal te lezen. Hank, wiens sociaal-emotionele ontwikkeling niet verder gaat dan die van een éénjarige, wiebelt vaak op zijn stoel in de gemeenschapsruimte. Hij loopt dan naar het raam, drukt zijn gezicht even tegen het glas en gaat weer zitten. Na een tijdje begint de routine weer opnieuw. Wat probeerde Hank ons te vertellen?

Een van de verzorgers imiteerde Hanks gedrag en voelde de aangename, koele aanraking van het glas tegen haar gezicht. Misschien had Hank het altijd warm als hij tijd in die kamer doorbracht. Sterker nog, nadat ze besloten hem minder kleren te geven, stopte het gedrag. Door naar Hanks lichaamstaal te luisteren, hoorden we wat hij ons vertelde."

*
•    Hoogleraar - Instituut voor Gedragswetenschappen;
•    Onderwijsdirecteur - School voor Pedagogische en Onderwijskundige Wetenschappen;
•    Hoogleraar - Orthopedagogiek: Leren en Ontwikkeling, Nederland